Τι μπορεί να κάνει ο γονιός για να ενθαρρύνει την ανάγνωση και γραφή του παιδιού του
Στοχεύοντας στην καλή εκμάθηση της ανάγνωσης και γραφής είναι πολύ βασικό να ενθαρρύνετε το παιδί για κάθε προσπάθειά του και να τονίζετε τα επιτεύγματά του ώστε να τονωθεί η αυτοεκτίμησή του και να έχει κίνητρο να συνεχίσει την προσπάθεια.
Ακολουθούν μερικές προτάσεις ώστε το διάβασμα στο σπίτι να είναι ουσιώδες και αποτελεσματικό.
1.Κάθε γραπτό κείμενο που συναντάμε καθημερινά αποτελεί πολύ καλή ευκαιρία για ανάγνωση. Για παράδειγμα στον δρόμο, στο σουπερμάρκετ, στο σπίτι: Ρωτήστε το παιδί: «πώς τη λένε αυτή την οδό .... τι γράφει αυτό το κουδούνι...... ποιο είναι το όνομα του μαγαζιού.... τι γράφει αυτή η πινακίδα...... ποιες θρεπτικές ουσίες γράφει ότι έχει αυτή η συσκευασία... ποιοι είναι οι επόμενοι σταθμοί του ηλεκτρικού (όταν είστε μέσα στο τρένο)...... ποια στοιχεία μας δίνει αυτός ο λογαριασμός....κ.λ.π.
2.Το κείμενο προς ανάγνωση που έχει για το σχολείο να μη το διαβάζει τόσες φορές ώστε να το μαθαίνει απέξω γιατί αφενός θα κουραστεί και αφετέρου η αποστήθιση δεν βοηθάει με κανέναν τρόπο τους μαθητές.
3. Να διορθώνει μόνο του το παιδί τα ορθογραφικά του λάθη κατά την εκμάθηση της ορθογραφίας. Μια απλή τεχνική είναι: Αρχικά κοιτά το παιδί προσεκτικά την ορθογραφία, μετά την κρύβει, κατόπιν την γράφει και τέλος ελέγχει αν την έγραψε σωστά: δες, κρύψε, γράψε, έλεγξε
4. Μπορείτε να του δίνετε την ευκαιρία να γράφει πράγματα που είναι απαραίτητα για την καθημερινή ζωή. Για παράδειγμα τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, τα μαγαζιά που θα πρέπει να επισκεφτούμε για να ψωνίσουμε, ποιοι πήραν τηλέφωνο και ζήτησαν κάποιον που απουσίαζε, τα υλικά μιας συνταγής, τους κανόνες ενός καινούριου παιχνιδιού συνοπτικά κ.λ.π.
5. Να δίνετε στο παιδί όσο χρόνο χρειάζεται για την ανάγνωση και γραφή χωρίς να δείχνετε ότι βιάζεστε. Να επιβραβεύετε την προσπάθειά του.
6. Μια πολύ καλή άσκηση είναι η τήρηση ημερολογίου. Να έχει ένα δικό του τετράδιο όπου θα γράφει καθημερινά μια παράγραφο για την ημέρα που πέρασε. Για παράδειγμα κάτι που του άρεσε ή τον στεναχώρησε, ή κάτι διαφορετικό που συνέβηκε κ.λ.π. Εκείνο που θα ετοιμάσετε μαζί, είναι μια σελίδα με ερωτήσεις που θα κοιτάζει πάντα και θα απαντά. Οι ερωτήσεις είναι : πότε; (χρόνος: σήμερα το πρωί, ή σήμερα το απόγευμα κ.ά.) πού; (τόπος: στο σπίτι, στο δωμάτιό μου, στο σχολείο, στην παιδική χαρά κ.λ.π). ποιοι; (Ποια πρόσωπα ήταν εκεί) τι; (πράξεις : τι συνέβηκε) πώς; (συναισθήματα : πώς αισθάνθηκα για το συγκεκριμένο γεγονός).
7. Παιχνίδι με το λεξικό. Οικογένειες λέξεων. Μπορεί καθημερινά να προσπαθεί να βρει από μία λέξη (συνήθως ουσιαστικό) της οποίας την ορθογραφία γνωρίζει ή την βλέπει γραμμένη, όσες περισσότερες λέξεις μπορεί (της ίδιας οικογένειας) και να τις γράφει σε ένα σπιτάκι. Έπειτα ή και ταυτόχρονα, να ψάχνει μαζί με κάποιον ενήλικα στο λεξικό να βρουν περισσότερες λέξεις της οικογένειας αυτής και να τις γράψει σωστά στο σπιτάκι τους. Τέλος να κυκλώνει το κοινό τους μέρος.
Καλό θα είναι οι λίστες αυτές να βρίσκονται συγκεντρωμένες σε ένα ευρετήριο. Στο ευρετήριο αυτό θα προσπαθήσει να βρει οικογένειες λέξεων σε όλα τα γράμματα (Για παράδειγμα στο «Σ»: σπίτι, σπιτικός, σπιτόγατος, σπιταρόνα, σπιτάκι κ.ά.)
8. Σε ένα αγαπημένο βιβλίο πριν ξεκινήσει να διαβάζει να κυκλώνει τις λέξεις της πρώτης πρότασης (ή μιας μικρής πρότασης με πλήρες νόημα). Την πρόταση αυτή να τη γράφει κάπου (προσέχοντας το κεφαλαίο, τον τόνο και την τελεία) και έπειτα να χωρίζει σε συλλαβές κάποιες από τις λέξεις της (3-4 λέξεις). Ξαναδιαβάζει κανονικά.
9. Σε ένα περιοδικό ή εφημερίδα μπορείτε να σβήνετε με μπλάνκο τις καταλήξεις ουσιαστικών (αρσενικά σε -ος, -ης, θηλυκά σε –η, ουδέτερα σε –ο, -ι, ρήματα – ω, σε - εις, κ.ά.) και το παιδί να συμπληρώνει τα γράμματα που λείπουν με βάση αυτά που γνωρίζει για τη γραφή τους.
Η εκπαιδευτικός
Χαρά Δημητρίου
